Jak tworzyć notatki? – Metody skutecznego notowania

W jaki sposób notujesz? Czy Twoje notatki pomagają Ci skutecznie uczyć się i zapamiętywać informacje? Poznaj ogólne zasady notowania oraz trzy metody pozwalające na efektywne tworzenie zapisków.

W poprzednim artykule przyglądaliśmy się korzyściom płynącym z notowania oraz mechanizmom, które się z tym wiążą. Wiemy na pewno, że tworzenie własnych notatek wspomaga proces uczenia się. Ważne jednak, by robić to we właściwy, efektywny sposób.

Najważniejsze zalety notowania

Oto kilka zasad notowania, którymi warto się kierować:

• Stosuj informacyjne sito. Nie notuj wszystkich informacji. Na bieżąco analizuj poznawany materiał i wybieraj z niego istotne kwestie i dane.
• Nadawaj sens i strukturę. Staraj się organizować zapisywane informacje w taki sposób, by odzwierciedlić zależności występujące między nimi.
• Używaj symboli. Mówi się, że jeden obraz wart jest więcej niż tysiąc słów. Coś w tym jest! Zazwyczaj symbol można szybciej zapisać, a także znacznie łatwiej zapamiętać.
• Dodaj swoje skojarzenia. Jeśli notowana informacja przywołuje Ci na myśl jakiś obraz, cytat lub inne skojarzenie, to warto dodać je do notatek. Dzięki temu połączysz nową wiedzę z dobrze znanymi Ci już faktami, a tym samym ułatwisz jej utrwalenie.
• Podkreślaj, zaznaczaj, koloruj. Najlepiej zapamiętujemy to, co wyróżnia się z tła. Najważniejsze pojęcia, dane i fakty warto więc „przenieść na pierwszy plan”, np. za pomocą jaskrawego koloru. Tylko uważaj, żeby nie zaznaczyć w ten sposób całego tekstu!

Istnieje kilka metod, które usprawniają proces notowania i ułatwiają stosowanie powyższych zasad. Przyjrzyjmy się trzem z nich.

Notatki w tabeli

Jednym z mało skomplikowanych, a zarazem efektywnych, metod notowania jest umieszczanie informacji w tabeli. Stosując ten sposób od razu analizujemy dane i organizujemy je w określone kategorie.

Jak stosować tę metodę?

• Stwórz na kartce kolumny i każdą z nich opatrz odpowiednim nagłówkiem. Nagłówki te mogą np. określać zagadnienia omawiane podczas wykładu.
• Wypełnij komórki tabeli odpowiednimi informacjami, w postaci krótkich sformułowań, pojedynczych słów, głównych idei.

Oczywiście ta metoda ma swoje wady. W zasadzie nadaje się ona do wykorzystania tylko w przypadkach, gdy z wyprzedzeniem znamy kategorie informacji, które zostaną omówione. Warto także wziąć pod uwagę, że tabele oferują niewiele miejsca na zapiski, a więc metoda ta może nie zdawać egzaminu w przypadku obszerniejszych tematów.

Metoda Cornella

Innym sposobem notowania, który z kolei nadaje się również do szerszych zagadnień, jest metoda Cornella.

Oto jej graficzne przedstawienie:

W przypadku stosowania tej formy notowania należy:

• Podzielić kartkę na odpowiednie sekcje (jak na ilustracji powyżej);
• U góry kartki umieścić nagłówek (tytuł/temat) oraz datę sporządzenia notatek;
• Następnie w największym obszarze, znajdującym się z prawej strony kartki, zapisywać najważniejsze informacje, najlepiej w skrócony sposób;
• Po lewej stronie umieszczać kluczowe słowa, pytania i stwierdzenia podsumowujące tekst znajdujący się po stronie prawej;
• U dołu przedstawić podsumowanie i wnioski dotyczące zgromadzonych powyżej treści, w formie kilku zdań.

Metoda ta świetnie nadaje się do zobrazowania wielu różnych tematów. Zmusza do myślenia i organizowania napływających informacji. Ułatwia także późniejsze odnalezienie się we własnych notatkach i pomaga stworzyć bardzo dobry materiał do robienia powtórek.

Mapa myśli

Mapa myśli to bardzo ciekawa i efektywna metoda notowania, choć jest bardziej skomplikowana w porównaniu do dwóch wyżej opisanych. W skrócie mówiąc, jest to sposób na graficzne przedstawienie danego zagadnienia, w formie nielinearnej.

Jak stworzyć mapę myśli? Oto poszczególne kroki:

• Ustaw kartkę poziomo, a na jej środku zapisz temat lub główną myśl, np. układ nerwowy;
• Od tematu narysuj promieniście rozchodzące się strzałki. Przy każdej strzałce osobno zapisz kategorię lub kwestię związaną z tematem, np. ośrodkowy układ nerwowy. Używaj różnych kolorów, by wyróżnić poszczególne kategorie;
• Notuj od ogółu do szczegółu. Przykładowo od ośrodkowego układu nerwowego narysuj dwie strzałki i zapisz: mózgowie, rdzeń kręgowy. Jeśli to możliwe – śmiało używaj symboli i obrazków.

Przykład tworzenia mapy myśli możesz obejrzeć tutaj.

Informacje przedstawione w formie mapy myśli łatwo jest przywołać. Co więcej, ten sposób pomaga w przeanalizowaniu i zrozumieniu zagadnień oraz relacji między różnymi elementami. Z drugiej jednak strony, podobnie jak metoda tabelaryczna, mapy myśli nie pozwalają na przedstawienie dużej ilości informacji. Trudno także w taki sposób notować na bieżąco, np. podczas wykładu.

Która z opisanych wyżej metod notowania przemawia do Ciebie najbardziej? Zachęcamy do wypróbowania każdej z nich!